Duela bost urte sekulako eztabaida izan genuen Diputatuen Kongresuan, plenoan eta batzordeetan euskara, katalana eta galegoa erabiltzeari buruz. Esquerra Republicana de Catalunya-ko lagunek sortarazi zuten debatea. Estatu eleanitz bateko erakunde zentralak -zioten Catalunyako gure lagunek- eleaniztasun horren isla izan behar dute. Eta ez dela onargarria defendatzen zuten, katalan batek, euskaldun batek edota galego batek erakunde ordezkagarri baten baitan bere jatorrizko hizkuntza ezin erabili izana. Hori debekatzea aniztasunaren eta demokraziaren kontra jokatzea zela aldarrikatzen zuten.
Guk ez genuen mementu horretara arte hizkuntzen erabilerari buruzko debaterik sortarazi. Ez, noski, bururatu ez zitzaigulako, egoki ikusten ez genuelako baino. Zalantza serioak genituen eztabaida hori Kongresura eramatea komenigarria zen ala ez. Gure artean ez geunden denok ados euskararen erabilera Madrilgo Gorte Nagusietan eskatzearekin. Batek baino gehiagok, bete-betean uste baitzuen euskara euskal erakundeetan erabili behar dela eta ez Espainiako erakundeetan.
Dena dela, Esquerra-ko diputatuek gai hori mahaigaineratu zutenean, aho beteko erantzuna izan zuten PP eta PSOEren partetik: ezetz eta ezetz erantzun zieten hauek. Argi eta tinko: ezetz eta ezetz. Inondik eta inora ere ez zutela horrelakorik aintzakotzat hartuko. Izan ere Espainiak bere hizkuntza ofiziala daukala argudiatzen zuten -denok ezagutzen duguna, gainera- eta, beraz, ez zela onargarria, legezkotasunaren eta eraginkortasunaren izenean, horrelako funtsik gabeko eskakizunei baiezkoa ematea. Hau guztiau, jakina, no-nazionalismoaren ikuspuntutik esaten zuten. Horrelakoak baitira Espainian euren burua no-nazionalistatzat daukatenak.
Argi-argi gogoratzen dut, behin, sozialisten taldeko buruetako bati galdetu niola gai honen inguruan. «Ez dakizu -erantzun zidan- hizkuntzen erabilerari buruzko arazo horrek zernolako haserreak sortarazten dituen espainiako hiritarren artean. Hemen, Madrilen, kaleko jendea oso kritikoa da Kongresuan gaztelaniaz beste hizkuntzak erabilten uztearekin. Ezin dute onartu, gure erakunde ordezkatzaile nagusian, Diputatuen Kongresuan, alegia, elkar ulertu ezinik ibiltea, eta herri-ordezkarien arteko komunikazioa interprete bidez egin behar izatea. Ohiko saioetan, Diputatuak belarrietako entzungailuekin agertzea, Nazio Batuetako Batzar Nagusian egongo balira bezala, oso-osoan arbuiatzen dute».
Berba haiek maiz-sarri gogoratzen ditut Eusko Legebiltzarrean erdaldun petoak entzungailuekin ikusten ditudanean. Guk, euskaldunok, ez daukagu, antza, espainarrek erakusten duten jarrera hestuekin jokatzeko eskubiderik. Guk iruntsi egin behar dugu -gure gustokoa izan zein ez izan- Eusko Jaurlaritzako agintaririk nagusienak, Lehendakaria bera barne, goiko argazkian ikusten den moduan, Legebiltzarrean euskaraz egiten duenari ulertu ahal izateko, belarrietako entzungailuekin ibiltea. Guk -gure gustokoa izan zein ez izan- ez daukagu horregatik gure haserrea adierazteko eskubiderik. Kongresuak ezin du Nazio Batuetako Batzar Nagusiaren itxurarik hartu, baina Eusko Legebiltzarrak, bai. Kongresuan ez da onargarria entzungailuen irudia, baina Eusko Legebiltzarrean, bai. Onargarria ez ezik, eguneroko kontua.
Nazionalistak omen garelako izango al da?
Blog de Josu Erkoreka 
Josu agurgarria
arrazoi guztia dozu. Nik uste beldur eta lotsa gehigi ditugula. Askotan gaude espainatarrek zer esango dutenaren beldur. Beraiek aldiz nahi dutena egiten dute, lege guztien gainetik.
Jaen en gertatutako kamioi gidariari egia bada… beste adibide bat.
Josu, aunque no me gusta el tratamiento que se les da, en el Congreso, a las lenguas del Estado que no son la castellana, creo que debemos de poner la lupa en el uso del euskera en Euskal Herria, pero hoy me voy a circunscribir a la C.A.V., recordando algunos hechos reseñables y aportando alguna reflexión. En las décadas de los 60/70/80 del pasado siglo, muchos ciudadanos apostamos porque no se rompiera la cadena secular de la transmisión del conocimiento de nuestra lengua, cadena muy perdida en Araba, y con muchos eslabones agrietados en Gipuzkoa y Bizkaia. Aprovechando la decadencia del régimen de Franco, nos lanzamos a crear ikastolas. Fue un movimiento popular, sin apoyo institucional, y en sus inicios perseguido. Partíamos con la voluntad de ofrecer a nuestros hijos lo que a nosotros se nos había negado desde la legalidad (implantada a través de la victoria de las armas). Nosotros fuimos escolarizados mediante una lengua vehicular castellana, impuesta. La puesta en marcha de ikastolas fue un ejemplo de lo que puede hacer un Pueblo cuando tiene un objetivo nítido ámpliamente deseado. No fue fácil aquel empeño: Inexperiencia por nuestra parte, trabas legales, preparación de profesorado, falta de recursos económicos, elaboración de material educativo, adecuación y aprovechamiento de locales cedidos o en alquiler, construcción de centros, organización de Kilometroak, Ibilaldiak, Araba Euskeraz, etc.. Hoy las ikastolas están, consolidadas, institucionalizadas, con un profesorado bien preparado. Los tres modelos han tenido una evolución muy diferente en cuanto a la aceptación por parte del alumnado, siendo el «D» el más solicitado y el «A» el que más se ha ido desechando. El modelo «D» no excluye el aprendizaje de otros idiomas y favorece el fortalecimiento del nuestro. A lo largo de todos estos años hemos logrado el afloramiento lento de la cadena en Araba y hemos soldado los eslabones agrietados en Gipuzkoa y Bizkaia. Ahora necesitamos alumbrar nuevos objetivos nítidos en favor de la normalización del euskera, pero se ha dado un cambio sustancial en nuestra articulación política con respecto a la década de los 60. Tenemos un Estatuto de Autonomía, eso sí, incumplido por los auto proclamados «constitucionalistas», pero que da juego en lo educativo. Los nuevos objetivos deben ser nítidos, propuestos a la ciudadanía por los partidos políticos, previo consenso amplio. Si fuimos capaces en los 60/80 de frenar el deterioro de nuestra lengua e impulsar su recuperación, ahora estamos en condiciones óptimas de marcar unos objetivos nítidos que sean apoyados por una amplia mayoría social, ansiosa de que nuestra lengua nos sirva en un futuro próximo para comunicarnos entre todos los ciudadanos vascos. En cuanto a que se hable nuestra lengua en el Congreso Español de los Diputados, ya lo pensaremos nosotros, aquí, cuando decidamos libre y colectivamente nuestro futuro como Pueblo.
Tira, Josu, gaur ez nator bat «erdaldun peto=espainar» egiten duzun erlazio honekin. Eusko Alderdi Jeltzalearen barne euskera ez dakiten hainbat adibide aurki ditzakegu (Anasagasti, Azkuna…), baita aurreko Eusko Jaurlaritzan ere (Azkarraga, Madrazo…). Ibarretxek berak ez zeukan trebetasun handirik euskeraz Lehendakaritzara ailegatu zenean.
Hobe genuke denok maximalismoak alde batera uztea euskeraren gai honetan. Euskera euskaldun guztiona da eta abertzale eta besteen arteko bereiztasunak egitea ez dio inolako mesederik egiten gure hizkuntzara.
Horrela da Josu, ados nago zurekin!!!!
Guztiz ados nago Josu, baina entzungailuekin dauden erdaldun peto horietako batzuk zure alderdikoak dira… Eta euskaldunak direnak ere, geihenetan erderaz aritzen dira. Etxeko lanak egin beharko genituzke lehen.
Beno, ez dakit non egiten dudan Mikelek aurpegiratzen didan erdaldun petoaren eta espainiarraren arteko parekatzea, baina asko eskertzen dut bere hausnarketa. Nik ez dut esan alderdi abertzaleetako legebiltzarkideen artean euskaraz ez dakienik ez dagoenik. Hausnarketa orokor bat egin dut, soilik, Kongresuan eta Eusko Legebiltzarrean gertatzen denaren artean. Asimetria nagusia. Asimetria nazionalista, ganera.
Beste alde batetik, adibide pare bat aipatu dut bakar-bakarrik. Eusko Jaurlaritzako agintaririk nabarmenena. López eta Aresena. Ez dakit berdina ote den legebiltzarkide batek euskaraz ez ulertzea edo Lehendakariak berak euskaraz hitz egiten duenari ulertzeko belarrietakoak jarri beharra. Nik neuk, ez dut uste berdina denik.
Besarkada bat guztioi